Umowa dożywocia

Umowa dożywocia jest to umowa cywilnoprawna. Upoważniony przenosi w takim przypadku na nabywcę własność nieruchomości, w zamian za dożywotnie zapewnienie mu opieki, dostępu między innymi do mediów, ciepła, wyżywienia, odzieży oraz pielęgnowania w chorobie, a po śmierci uprawnionego nabywca nieruchomości jest zobowiązany do zorganizowania mu pogrzebu odpowiadającego miejscowym obyczajom. Należy pamiętać, że prawo dożywocia jest prawem niezbywalnym. W wyjątkowych wypadkach każda ze stron może wystąpić do sądu z wnioskiem o rozwiązanie umowy dożywocia.

Umowa dożywocia to umowa cywilnoprawna, w której zbywca przenosi na nabywcę własność nieruchomości w zamian za zobowiązanie do dożywotniego utrzymania. Na mocy art. 908-916 Kodeksu cywilnego, nabywca nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywcy mieszkanie, wyżywienie, opiekę i inne świadczenia aż do śmierci. Po śmierci zbywcy nabywca jest zobowiązany do sprawienia mu pogrzebu. Prawo dożywocia ma charakter niezbywalny i osobisty - nie można go przenieść na inne osoby ani odziedziczyć.

O czym jeszcze warto pamiętać?

• Bezpieczeństwo prawne - Umowa dożywocia wymaga formy aktu notarialnego (art. 158 KC). W naszej kancelarii notarialnej we Wrocławiu od 1998 r. sporządziliśmy niemal 100 takich umów, dbając o zabezpieczenie interesów obu stron.
• Ochrona seniorów - Nasza kancelaria specjalizuje się w konstruowaniu precyzyjnych klauzul ochronnych dla osób starszych.

Czym jest umowa dożywocia?

Zgodnie z art. 908 Kodeksu cywilnego, umowa dożywocia to szczególny rodzaj umowy, w której zbywca przenosi własność nieruchomości w zamian za dożywotnie utrzymanie zapewniane przez nabywcę.

Art. 908. § 1. Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Świadczenia wynikające z umowy dożywocia mają charakter alimentacyjny i obejmują szereg obowiązków nabywcy wobec zbywcy:

1. Zapewnienie mieszkania
   • Zbywca ma prawo do zamieszkiwania w nieruchomości, której własność została przeniesiona lub w innej nieruchomości wskazanej przez strony.
   • W praktyce często zabezpieczamy to dodatkowymi zapisami, np. o ustanowieniu służebności na rzecz dożywotnika.
2. Dostarczanie wyżywienia i podstawowych środków do życia
   • Nabywca musi zapewnić dożywotnikowi codzienne posiłki oraz inne niezbędne środki do życia.
   • Warto precyzyjnie określić zakres tych świadczeń.
3. Opieka w przypadku choroby i starości
   • W przypadku choroby lub niezdolności do samodzielnego funkcjonowania, nabywca musi zapewnić opiekę i pielęgnację.
   • Z naszego doświadczenia warto uwzględnić też możliwość czasowego pobytu w placówkach medycznych.
4. Pokrycie kosztów pogrzebu
   • Nabywca organizuje i finansuje pogrzeb dożywotnika, uwzględniając lokalne tradycje i zwyczaje.
   • Istnieje możliwość dodania konkretnych zapisów o formie pochówku zgodnie z wolą dożywotnika.

Umowa dożywocia ma charakter losowy - jej okres trwania jest nieprzewidywalny, ponieważ zależy od długości życia zbywcy (dożywotnika). Prawa dożywotnika są niezbywalne - nie można ich przenieść na inne osoby ani odziedziczyć.

Jest to rozwiązanie szczególnie korzystne dla osób starszych, samotnych lub niezdolnych do samodzielnego utrzymania. Zbywca zyskuje gwarancję stałego wsparcia i opieki, często trudnych do zapewnienia w inny sposób. Jednocześnie nabywca - czy to członek rodziny, czy osoba trzecia - otrzymuje własność nieruchomości w zamian za zobowiązanie do opieki.

Ważne: Umowa dożywocia musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Jest to wymóg bezwzględny - jego niespełnienie skutkuje nieważnością umowy (art. 158 KC).

Korzyści wynikające z umowy dożywocia

Dla zbywcy umowa dożywocia to przede wszystkim gwarancja wsparcia i opieki. W zamian za przeniesienie własności nieruchomości zyskuje on stabilne warunki życia, niezależnie od sytuacji finansowej czy rodzinnej. Dla nabywcy umowa dożywocia stanowi sposób na nabycie nieruchomości, choć wiąże się z obowiązkami wobec dożywotnika.

Zmiana lub rozwiązanie umowy dożywocia

Mimo że umowa dożywocia jest zawierana na czas nieokreślony, Kodeks cywilny przewiduje kilka możliwości jej modyfikacji lub rozwiązania. Jeżeli nabywca zdecyduje się sprzedać nieruchomość, nowy właściciel automatycznie przejmuje obowiązki wobec dożywotnika. W sytuacji, gdy nowy właściciel nie wywiązuje się z tych zobowiązań, dożywotnik ma prawo żądać renty odpowiadającej wartości świadczeń wynikających z pierwotnej umowy.

W praktyce często spotykamy się z sytuacjami, gdy relacje między stronami ulegają znacznemu pogorszeniu. W takich przypadkach każda ze stron może wystąpić do sądu z wnioskiem o rozwiązanie umowy dożywocia.

Istnieje też możliwość dobrowolnej zmiany warunków umowy, jeśli obie strony wyrażą na to zgodę. Może to dotyczyć na przykład zmiany miejsca zamieszkania dożywotnika czy modyfikacji zakresu świadczonych usług. Należy jednak pamiętać, że każda taka zmiana wymaga formy aktu notarialnego - w przeciwnym razie będzie nieważna.

Dlaczego warto wybrać naszą kancelarię notarialną we Wrocławiu?

W naszej kancelarii we Wrocławiu specjalizujemy się w umowach dożywocia od 1998 roku. W tym czasie przeprowadziliśmy setki takich transakcji, z czego część dotyczyło mieszkań w zabytkowych kamienicach na Starym Mieście i Nadodrzu. Nasza wieloletnia praktyka pozwala nam przewidzieć potencjalne problemy i odpowiednio zabezpieczyć interesy obu stron.

• Doświadczenie: Ponad 25 lat specjalizacji w prawie nieruchomości, w tym szczególnie w umowach dożywocia i sprawach spadkowych.
• Lokalna wiedza: Znamy specyfikę wrocławskiego rynku nieruchomości oraz procedury miejscowych urzędów i sądów.
• Gwarancja bezpieczeństwa: Każda czynność przechodzi przez nasz system weryfikacji prawnej, obejmujący kompleksową analizę dokumentów i potencjalnych ryzyk.

Umów konsultację w związku z planowaną czynnością – pomożemy nawet w najtrudniejszych przypadkach

Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie zastąpi indywidualnej porady prawnej. Szczegóły należy konsultować z notariuszem.