Umowa darowizny

Umowa darowizny to umowa, w której darczyńca nieodpłatnie przekazuje osobie obdarowanej rzeczy lub prawa majątkowe, przy czym darczyńca może zwolnić obdarowanego z ciążących na nim długów. Umowa dochodzi do skutku w momencie złożenia oświadczenia o przyjęciu darowizny przez obdarowanego. Umowę darowizny reguluje art. 888-902 Kodeksu Cywilnego. Umowa darowizny powinna zawierać dane osoby obdarowanej, informację o przekazanym przedmiocie oraz oświadczenie obdarowanego o zgodzie na przyjęcie darowizny. Obowiązkiem notariusza jest zgłoszenie darowizny do Urzędu Skarbowego – przy czym darowizna dla najbliższej rodziny zwolniona jest z podatku od spadku i darowizn.

O czym jeszcze warto pamiętać?

• Bezpieczeństwo prawne - Darowizna nieruchomości wymaga formy aktu notarialnego – inaczej jest nieważna (art. 158 § 1 KC). W naszej kancelarii notarialnej we Wrocławiu od 1998 r. sporządziliśmy ponad 1500 takich dokumentów - eliminując ryzyko błędów.
• Ulga podatkowa - Darowizny dla rodziny (w tym małżonka, dzieci, rodziców) są zwolnione z podatku pod warunkiem zgłoszenia do Urzędu Skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Zgłoszenie odbywa się na formularzu SD-Z2 (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn).
• Szczególna rola notariusza - Przy dokonywaniu czynności notarialnych notariusz jest obowiązany czuwać nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron oraz innych osób, dla których czynność ta może powodować skutki prawne.

Czym jest umowa darowizny?

Zgodnie z art. 888 Kodeksu cywilnego darowizna to zobowiązanie darczyńcy do nieodpłatnego przekazania obdarowanemu rzeczy lub praw majątkowych.

Art. 888. Umowa darowizny | § 1. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Najważniejszym elementem umowy jest jej nieodpłatny charakter – darczyńca nie otrzymuje w zamian żadnego świadczenia. Przykładami darowizn mogą być przekazanie nieruchomości, środków pieniężnych, czy też praw majątkowych, takich jak udziały w spółkach. Do zawarcia umowy darowizny konieczne jest też oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu.

 

Przepisy przewidują określone wymogi formalne, które mogą różnić się w zależności od rodzaju przekazywanego przedmiotu. Darowizna, szczególnie dotycząca nieruchomości lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, wymaga formy aktu notarialnego. Bez tej formy umowa jest nieważna. To notariusz sporządza dokument, który precyzuje szczegóły umowy oraz dba o jej zgodność z przepisami. W przypadku darowizn innych przedmiotów np. pieniędzy - prawo dopuszcza mniej sformalizowane procedury – umowa może być zawarta ustnie, pod warunkiem faktycznego wydania przedmiotu darowizny. W praktyce warto sporządzić umowę pisemną, ułatwiającą dochodzenie praw w przypadku ewentualnych sporów.

Umowy darowizny - jakie elementy są obowiązkowe?

Do podstawowych danych, które muszą znaleźć się w umowie darowizny, należą:

• Dane stron umowy – w przypadku osób fizycznych są to imiona, nazwiska, imiona rodziców, numery PESEL, adresy zamieszkania oraz nr dokumentu tożsamości
• Przedmiot darowizny – dokładny opis darowanego majątku, np. numer księgi wieczystej nieruchomości, wartość rynkowa przedmiotu czy szczegóły dotyczące przekazywanych praw majątkowych.
• Oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny – wyrażenie zgody przez obdarowanego na przyjęcie darowizny, co jest warunkiem skuteczności umowy.

Jakie są koszty umowy darowizny we Wrocławiu?

Koszty darowizny składają się z kilku elementów - taksy notarialnej, opłaty sądowej oraz ewentualnego podatku od spadków i darowizn. Maksymalne stawki taksy notarialnej są określone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. Wysokość taksy zależy od wartości przedmiotu darowizny i może wynosić od kilkuset do kilku tysięcy złotych.

Jeżeli przedmiotem darowizny jest nieruchomość, konieczne jest zaktualizowanie księgi wieczystej, a to również wiąże się z dodatkowymi kosztami.

Darowizny dla osób zaliczanych do tzw. “grupy zerowej” (małżonek, rodzice, dziadkowie, dzieci, wnuki, rodzeństwo, pasierbowie, ojczym, macocha) są zwolnione z podatku pod warunkiem zgłoszenia ich do urzędu skarbowego. Natomiast w pozostałych przypadkach stawki podatku zależą od grupy podatkowej, do której należy obdarowany oraz od wartości darowizny.

Jakie dokumenty są potrzebne do darowizny nieruchomości?

• Przy darowiźnie nieruchomości konieczne jest dostarczenie dodatkowych dokumentów, które umożliwiają sporządzenie aktu notarialnego. Są to:
• Wypis z rejestru gruntów – dokument potwierdzający dane nieruchomości, takie jak lokalizacja, powierzchnia i przeznaczenie.
• Numer księgi wieczystej – umożliwia identyfikację nieruchomości w rejestrze publicznym.
• Wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – wymagane w przypadku działek budowlanych i rolnych.

W niektórych przypadkach mogą być wymagane też inne dokumenty, np. decyzja o podziale nieruchomości.

Rola notariusza w procesie darowizny - dlaczego nie możesz go pominąć?

Notariusz to gwarant bezpieczeństwa prawnego - szczególnie w przypadku przenoszenia własności nieruchomości. Sporządza akt notarialny, ale także np. sprawdza, czy nieruchomość nie jest obciążona hipoteką, informuje, jak uniknąć konfliktu o zachowek, zna procedury Urzędu Skarbowego. Notariusz w całym procesie pełni funkcję informacyjną wyjaśniając wątpliwości związane z przepisami i pomaga uniknąć błędów formalnych.

Choć nie każda darowizna wymaga formy aktu notarialnego, korzystanie z usług notariusza zapewnia bezpieczeństwo prawne oraz eliminuje ryzyko popełnienia błędów. Notariusz przygotowuje dokumenty, ale również dba o ich zgodność z przepisami i zapewnia, że wszystkie wymagania formalne zostały spełnione.

Dlaczego warto wybrać naszą kancelarię notarialną we Wrocławiu?

• Od 1998 roku specjalizujemy się w przeprowadzaniu darowizn na terenie Wrocławia i okolic. W tym czasie sporządziliśmy setki aktów notarialnych dotyczących darowizn, w tym złożone sprawy obejmujące nieruchomości zabytkowe i przedsiębiorstwa rodzinne. Tylko w 2024 roku przeprowadziliśmy ponad 40 darowizn, z czego znaczącą część stanowiły lokale w kamienicach między innymi na wrocławskim Nadodrzu i Ołbinie.
• Doświadczenie: ponad 25 lat specjalizacji w darowiznach i prawie rodzinnym. W naszym zespole pracują notariusze z bogatym doświadczeniem w przeprowadzaniu darowizn między członkami rodziny, ze szczególnym uwzględnieniem zabezpieczenia interesów wszystkich stron.
• Lokalna wiedza: Doskonale znamy specyfikę wrocławskiego rynku nieruchomości oraz procedury miejscowych urzędów skarbowych i sądów.
• Gwarancja bezpieczeństwa: Każda czynność przechodzi przez nasz system weryfikacji prawnej, obejmujący kompleksową analizę dokumentów i potencjalnych ryzyk.

Umów konsultację w związku z planowaną czynnością – pomożemy nawet w najtrudniejszych przypadkach

Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie zastąpi indywidualnej porady prawnej. Szczegóły należy konsultować z notariuszem.